Τηλεθέρμανση

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΤΗΛΕΘΕΡΜΑΝΣΗΣ

Ο όρος «Τηλεθέρμανση» (Τ/Θ) φαίνεται να αποτελεί ευθεία απόδοση του αντίστοιχου αγγλικού «Teleheating» ή του γερμανικού «Fernwärme». Διεθνώς είναι ευρύτερα γνωστή με τον αγγλικό όρο «District Heating» ο οποίος σημαίνει θέρμανση περιοχών/οικισμών.

Η Τ/Θ συνιστά ένα σύστημα διανομής θερμότητας που προέρχεται από κάποια κεντρική πηγή, για θέρμανση κατοικιών, ζεστού νερού χρήσης ή/και θέρμανση επαγγελματικών χώρων ή/και παροχή θερμότητας για παραγωγικές διαδικασίες. Η τελευταία μπορεί να είναι μια εγκατάσταση παραγωγής θερμότητας (με τη μορφή ζεστού νερού και λιγότερο συχνότερα ατμού), με πρωτογενή ενεργειακή πηγή τη γεωθερμία, τη βιομάζα, το βιοαέριο, το φυσικό αέριο, τον άνθρακα ή ακόμη και θερμότητα που περισσεύει από κάποια βιομηχανική διεργασία (π.χ. διύλιση πετρελαίου). Σε αρκετές περιπτώσεις, δίκτυα Τ/Θ συνδυάζουν -περισσότερες του ενός είδους- εγκαταστάσεις ως τροφοδότριες για τη διανεμόμενη θερμότητα.

Τα δίκτυα Τ/Θ συνιστούν μια δοκιμασμένη και αποδοτική λύση μεταφοράς θερμότητας από μια κεντρική εγκατάσταση στον τελικό χρήστη/καταναλωτή και σχεδιάζονται έτσι ώστε να μπορούν να εκμεταλλευτούν πλήρως τοπικά διαθέσιμες ενεργειακές πηγές για την περιοχή που εξυπηρετούν. Βασίζονται στις οικονομίες κλίμακας και ειδικότερα στην πολύ υψηλότερη αποδοτικότητα παραγωγής μιας κεντρικής και μεγάλης μονάδας, σε σύγκριση με μικρές/ατομικές μονάδες. Πολύ περισσότερο μάλιστα, όταν δίκτυα Τ/Θ συνδυάζονται με μονάδες Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης (ΣΗΘΥΑ), όπως στην περίπτωση της ΘΕΡΜΗ ΣΕΡΡΩΝ Α.Ε., οπότε και επιτυγχάνεται το ελάχιστο δυνατό ανθρακικό αποτύπωμα από συμβατικά καύσιμα.

Για τους λόγους αυτούς, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θέσει ως βασικό πυλώνα του ενεργειακού σχεδιασμού της, ακριβώς τον συνδυασμό αυτό (Τ/Θ με ΣΗΘΥΑ) που η ΘΕΡΜΗ ΣΕΡΡΩΝ λειτουργεί, ιδιαίτερα μέσω της Κοινοτικής Οδηγίας 2012/27/ΕΕ για την Ενεργειακή Αποδοτικότητα, η οποία ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο με τον Νόμο 4342/2015. Με την Οδηγία αυτή, η ΕΕ έχει πλέον υποχρεώσει τα Κράτη-Μέλη να λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα για την ανάπτυξη αποδοτικών υποδομών τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης ή/και για τη διευκόλυνση της ανάπτυξης συμπαραγωγής υψηλής απόδοσης.

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ, ΤΗΛΕΘΕΡΜΑΝΣΗ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ

Ως εκπεφρασμένος βασικός πυλώνας της ΕΕ για την επίτευξη των στόχων της, αναφορικά με την ενεργειακή αποδοτικότητα, δεν κάνει εντύπωση η διάδοση των δικτύων Τ/Θ στον ευρωπαϊκό χώρο και όχι μόνο. Η πρακτική, άλλωστε, της διανομής θερμότητας που έχει παραχθεί σε άλλο χώρο, είναι ήδη γνωστή από την αρχαιότητα και συγκεκριμένα στα ρωμαϊκά λουτρά. Μέσω υποδαπέδιων διόδων, έρεε ζεστός αέρας ζεσταίνοντας τα λουτρά. Το παλαιότερο δίκτυο Τ/Θ χρονολογείται από το 1332 και κατασκευάστηκε στο γαλλικό χωριό Chaudes-Aigues Cantal. Το δίκτυο αποτελούταν από ξύλινους σωλήνες και είχε ως βασική πηγή θερμότητας, γεωθερμικές πηγές της περιοχής (η πηγή «Par» διαθέτει σήμερα γεωθερμικό ρευστό ακόμη και στους 82oC).

Στη σύγχρονη εποχή τα εκτενέστερα δίκτυα Τ/Θ συναντώνται στις πόλεις: Μόσχα, Αγ. Πετρούπολη, Πεκίνο, Νέα Υόρκη, Κίεβο, Σεούλ, Βαρσοβία, Βερολίνο, Αμβούργο, Ελσίνκι, Στοκχόλμη, Κοπεγχάγη, Παρίσι, Πράγα, Σόφια, Βουκουρέστι, Βιέννη και Μιλάνο. Με στοιχεία του 2013, εκτιμάται ότι υφίστανται 80.000 συστήματα Τ/Θ, εκ των οποία τα 6.000 στην Ευρώπη. Σε επίπεδο ΕΕ, η Γερμανία και η Πολωνία συνιστούν τις δύο μεγαλύτερες αγορές Τηλεθέρμανσης και Τηλεψύξης ως προς τα απόλυτα νούμερα. Με στοιχεία του 2013, η διασυνδεδεμένη θερμική ισχύς σε δίκτυα Τ/Θ ανερχόταν σε 49.691MWth, ενώ το 10% των ετήσιων ενεργειακών αναγκών για θέρμανση σε επίπεδο χώρας, παραδόθηκε μέσω δικτύων Τ/Θ. Το 81%, δε, εξ αυτών προήλθε από εγκαταστάσεις ΣΗΘ. Στην Πολωνία αντίστοιχα, το 53% των πολιτών της χώρας θερμάνθηκε μέσω δικτύων Τ/Θ. Στην Ιταλία, υπήρχαν (2013) περί τα 200 δίκτυα Τ/Θ παρέχοντας θερμότητα στο 6% των πολιτών της χώρας. Η Συμπαραγωγή παίζει έναν εξίσου σημαντικό ρόλο στο ενεργειακό σύστημα της γειτονικής Ιταλίας, καθότι το 48% της συνολικής ηλεκτροπαραγωγής προήλθε από εγκαταστάσεις ΣΗΘ, ενώ και το 68% της θερμότητας που διανεμήθηκε μέσω των δικτύων Τ/Θ παράχθηκε από διεργασία ΣΗΘ. Στην Δανία, η Τ/Θ καλύπτει πλέον του 63% των θερμικών αναγκών της χώρας, την στιγμή που το 98% των κατοικιών στην Κοπεγχάγη εξυπηρετούνται από κάποιο δίκτυο Τ/Θ. Την 5ετία 2008-2013 συνδέθηκαν σε κάποιο δίκτυο Τ/Θ στη Δανία, περισσότερες από 100.000 νέες κατοικίες. Την ίδια στιγμή, τα δίκτυα διανομής φυσικού αερίου καλύπτουν λιγότερο από το 16% των θερμικών αναγκών της χώρας. Στη Σερβία, τέλος, μόνο το 2013 ο τομέας της Τ/Θ ενισχύθηκε με 50 εκατ. € επενδύσεων, εξυπηρετώντας πλέον του 25% του πληθυσμού μέσω 57 δικτύων.

ΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΗ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ

Ως Συμπαραγωγή Ηλεκτρισμού και Θερμότητας ορίζεται η ταυτόχρονη παραγωγή θερμικής και ηλεκτρικής ή μηχανικής ενέργειας στο πλαίσιο μίας μόνο διαδικασίας. Ως Τηλεθέρμανση νοείται ένα σύστημα τεχνικού εξοπλισμού και σωληνώσεων μέσω του οποίου μεταφέρεται και διανέμεται θερμότητα σε μέρος διαφορετικό από την/τις εγκατάσταση/εγκαταστάσεις παραγωγής της θερμότητας. Οι τεχνολογίες της Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης (ΣΗΘΥΑ) και της Τηλεθέρμανσης (Τ/Θ) είναι άρρηκτα συνδεδεμένες ως βέλτιστες διαθέσιμες πρακτικές ενεργειακής αποδοτικότητας. Οι πολυπληθείς σχετικές εφαρμογές διεθνώς, εδώ και δεκαετίες, πιστοποιούν στην πράξη την από κοινού αποτελεσματικότητα των τεχνολογιών αυτών στη συνδυαστική επίτευξη των στόχων ενεργειακής αποδοτικότητας, ασφάλειας ενεργειακής τροφοδοσίας, αποκέντρωσης της ενεργειακής παραγωγής, οικονομίας κλίμακας και τελικά στην παροχή ποιοτικότερων, φθηνότερων και συνάμα φιλικών προς το περιβάλλον, ενεργειακών υπηρεσιών προς τους τελικούς καταναλωτές. Αναγνωρίζοντας τα προτερήματα αυτά του συνδυασμού ΣΗΘΥΑ και Τ/Θ, η ΕΕ εξέδωσε το 2012 την Κοινοτική Οδηγία για την Ενεργειακή Αποδοτικότητα (2012/27/ΕΕ), η οποία ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο το 2015 με τον Νόμο 4342. Η Οδηγία αυτή υποχρεώνει τα Κράτη-Μέλη όπως λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα για την ανάπτυξη αποδοτικών υποδομών τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης ή/και για την διευκόλυνση της ανάπτυξης συμπαραγωγής υψηλής απόδοσης. Ορίζει δε, ως αποδοτική τηλεθέρμανση/τηλεψύξη, το δίκτυο εκείνο που τροφοδοτείται κατά τουλάχιστον 75% με θερμότητα από ΣΗΘΥΑ.

Στην Ελλάδα, πέραν του δικτύου της ΘΕΡΜΗ ΣΕΡΡΩΝ, αυτή τη στιγμή λειτουργούν δίκτυα Τ/Θ στις πόλεις Κοζάνη, Πτολεμαΐδα, Αμύνταιο-Φιλώτα και Μεγαλόπολη. Σύντομα, στοχεύεται να τεθεί σε λειτουργία νέο δίκτυο Τ/Θ και στη Φλώρινα. Μελέτες για μικρότερα δίκτυα έχουν κατά καιρούς γίνει για άλλες περιοχές της Ελλάδας, στηριζόμενες κάθε φορά στους τοπικά διαθέσιμους ενεργειακούς πόρους.

ΟΦΕΛΗ ΧΡΗΣΗΣ

ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Η διεθνώς εκτεταμένη εξάπλωση των τεχνολογιών της ΣΗΘΥΑ και της Τ/Θ και ειδικότερα του συνδυασμού τους, όπως η περίπτωση της ΘΕΡΜΗ ΣΕΡΡΩΝ Α.Ε., καταμαρτυρά ότι η εφαρμογή τους είναι πολλαπλά επωφελής. Τα οφέλη μπορούν να διαχωριστούν σε οφέλη σε επίπεδο κοινωνίας/χώρας και σε οφέλη για τον τελικό καταναλωτή.

Γενικά οφέλη

Στα γενικά οφέλη από τον συνδυασμό ΣΗΘΥΑ με Τ/Θ συγκαταλέγονται:

  • Η αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας μέσω εξοικονόμησης πρωτογενούς ενέργειας (καυσίμου),
  • Η αποκέντρωση της ηλεκτρικής παραγωγής, μειώνοντας τις σχετικές απώλειες μεταφοράς και ισχυροποιώντας τα τοπικά δίκτυα,
  • Η μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος στην παραγωγή ηλεκτρισμού και θερμότητας,
  • Η αποφόρτιση του αστικού περιβάλλοντος από τη λειτουργία ατομικών θερμαντήρων με ορυκτά ή/και στερεά καύσιμα, οι οποίοι υπολείπονται σημαντικά ως προς την αποδοτικότητά τους και την ποιότητα καύσης,
  • Η μεγαλύτερη διείσδυση του φυσικού αερίου στο ενεργειακό μείγμα της χώρας, με μικρότερες επενδύσεις σε νέα δίκτυα φυσικού αερίου,
  • Η συγκράτηση εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού στις τοπικές κοινωνίες.

Ειδικότερα οφέλη

Στα ειδικότερα οφέλη για τον τελικό καταναλωτή του δικτύου Τ/Θ Σερρών συγκαταλέγονται:

  • Η ασφάλεια εφοδιασμού σε συνδυασμό με την υψηλή παρεχόμενη θερμική άνεση,
  • Η ασφάλεια των εγκαταστάσεων, αφού διακινείται θερμό νερό χαμηλής πίεσης εντός κλειστού κυκλώματος και όχι καύσιμα,
  • Η καθαρή και ήσυχη λειτουργία του συστήματος, την συντήρηση του οποίου αναλαμβάνει η ΘΕΡΜΗ ΣΕΡΡΩΝ Α.Ε.,
  • Η τιμολόγηση επί της πραγματικά παραληφθείσας θερμότητας μετά τη χρήση της, η οποία προσδιορίζεται με κατάλληλες μετρολογικές διατάξεις,
  • Η ενσωμάτωση αυτοματισμών στις εγκαταστάσεις των καταναλωτών που παρακολουθούν τη θερμοκρασία περιβάλλοντος και ρυθμίζουν τη λειτουργία τους, στοχεύοντας στην περαιτέρω εξοικονόμηση στην τελική χρήση,
  • Η συνεχής και άμεση τεχνική υποστήριξη των συνδεδεμένων καταναλωτών από το καταρτισμένο και έμπειρο προσωπικό της ΘΕΡΜΗ ΣΕΡΡΩΝ Α.Ε..
TOP